Լաբարատոր աշխատանք ․ Լծակի հավասարակշռութունյան պայմանի ուսումնասիրումը․

31 սմ, 18,5 սմ, 14,5

Ճնշման ուժ և ճնշում

1.Ո՞ր ֆիզիկական մեծությունն է կոչվում ճնշում:

2.Գրել ճնշումը   սահմանող  բանաձևը:

P=F/S

3.Որո՞նք են ճնշման միավորները

Պասկալ (Պա), կիլոպասկալ (կՊա), մեգապասկալ (ՄՊա)

Թեման․Պարզ մեխանիզմներ:Լծակ:Լծակի կանոնը:Թեք հարթություն:Մեխանիզմի օգտակար գործողության գործակից:Ճախարակ:Մեխանիզմի Օ․Գ․Գ․

1.Որո՞նք են պարզ մեխանիզմները

2.Ի՞նչ է լծակը:

3.Ի՞նչն են անվանում ուժի բազուկ

4.Ճախարակի ՞ինչ տեսակներ գիտենք:

 Անշարժ, շարժական, բազմաճախարակ

5.Ո՞ր ճախարակն է կոչվում անշարժ:

6.Ո՞ր ճախարակն է կոչվում շարժական:

7.Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում անշարժ ճախարակը:

Ուժի ուղղությունը փոփոխելու համար։

8.Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում շարժական ճախարակը:Այն օգտագործելիս ինչքա՞ն ենք շահում ուժի մեջ:

Շարժական ճախարակը օգտագործվում է ուժի մոդուլը փոփոխելու համար, դրա օգնությամբ ուժի մեջ շահում ենք 2 անգամ:

9.Ի՞նչ է բազմաճախարակը:Այն օգտագործելիս որքա՞ն ենք շահում ուժի մեջ:

Բազմաճախարակը շատ առանցքներ ուեցող, շարժական և անշարժ ճախարակների համագործակցությունն է, ուժից շահումը կախված է ճախարակի առանցքների քանակից:

10.Գծել անշարժ և շարժական ճախարակների սխեմաները:

Մեխանիկական աշխատանք, հզորություն

Մեխանիկական աշխատանք կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի վրա ազդող ուժի և նրա ուղղությամբ մարմնի անցած ճանապարհի արտադրյալին

Աշխատանք = ուժ X ճանապարհ

Եթե աշխատանքը նշանակենք A տառով մարմնի վրա ազդող ուժը՝ F-ով իսկ մարմնի անցած ժանապարհը s-ով ապա կստանանք աշխատանքի բանաձևը։
A=Fs

Եթե F=0, բայց s =^/ 0 ապա A=0 (իներցիայով շարժվելիս աշխատանք չի կատարում, քանի որ շարժման հետագծի երկայնքով մարմնի վրա ուժեր չեն ազդում)
Եթե F=^/ 0 բայց s=0 ապա A=0 (օրինակ հենարանը ճնշող ծանրոցը աշխատանք չի կատարում)

Միավորների ՄՀ-ում որպես աշխատանքի միավոր ընդունում են 1Ն ուժի աշխատանքը ուժի ուղղությամբ 1մ ճանապարհ անցնելիս։

Այդ միավորն անվանում են Ջոուլ ի պատից անգլիացի գիտնական Ջայմս Ջոուլի։
1ջոուլ =1 նյուտոն x 1մետր կամ 1Ջ=1Ն x 1 Մ։

Ֆիզիկա

1.Եփած,մաքրած ձուն ամբողջությամբ տեղավորել ապակե շշի մեջ:Մեկնաբանել ՝ինչու դա տեղի ունեցավ :

Դա տեղի ունեցավ մտնոլորտային ճնշման հետևանքով։ Շիշը տաքացրինք դրա միջի օդը ընդարձակվեց և մի մասը դուրս եկավ։ Իսկ երբ ձվով փակեցինք շշի բերանը և շիշը հովացրինք միջիւ օդը խտացավ ներսի ժնշումը փոքրացավ և մտնոլորորդային ճնշման տակ ձուն ընկավ շշի մեջ։

Շփման ուժ

1. Բերել շփման առկայությունը հաստատող օրինակներ

Շփման առկայությունը հաստատելու համար պետք է դիտարկենք և բերենք օրինակ

Օրինակ ՝ Փորձենք շարժել սեղանին դրված ծանր գիրքը ՝ նրա վրա ազդող հորիզոնական ուղղված ուժով: Կնկատենք, որ ազդող ուժը բավականաչափ փոքր է, այսինքն գիրքը դադարի վիճակում է: Եվ սկսում է շարժվել միայն այն դեպքում, երբ ազդող ուժ է լինում: Այդ ուժը մարմնի և սեղանի մակերևույթների միջև առաջացած դադարի շփման ուժն է

2. Ինչով է պայմանավորված շփումը

 Շփման ուժը պայմանավորված է շփման ուժի մեծության և շփվող մարմինների ողորկության աստիճանից

3. Թվարկել շփման տեսակները և բերել օրինակներ

Շփման տեսակներից են ՝ դադարի շփման ուժը, սահքի շփման ուժը և գլորման շփման ուժը

4.Օրինակներով ցույց տալ,որ միևնույն պայմաններում գլորման շփման ուժը փոքր է սահքի շփման ուժից:
Օրինակ՝երբ քարը գլորենք թեկ մակերևույթի վրայից, ապա նրա արագությունը գնալով մեծանում է շփման ուժի նկատմամբ, իսկ երբ այն քաշենք հարթ մակերևույթի վրայով, ապա նրա շփման ուժը կլինի ավելի շատ:
5.Բերել շփման դրսևորման օգտակար օրինակներ
Եթե շփման ուժը չլիներ, ապա օրինակ ավտոմեքենային հնարավոր չէր արգելակել, ինչը կարող էր բերել վատ հետևանքների:
6.Բերել շփման դրսևորման վնասակար օրինակներ
Եթե շփման ուժը կա, ապա մարդը չի կարող տեղափոխել մի ծանր իր, մի տեղ որտեղ նա ուզում է:
7.Ինչպես կարելի է մեծացնել շփումը
Շփման ուժ մեծացնելու համար կարելի է մակերևույթը դարձնել խորդուբորդ:
8.Ինչպես կարելի է փոքրացնել շփումը
Շփման ուժը փոքրացնելու համար կարելի է մակերևույթը ինչքան հնարավոր է հարդեցնել:
9.Բերեք օրինակներ,երբ մարմնի վրա միաժամանակ ազդում է մի քանի ուժ;
Օրինակ թուղթը, երբ պատուհանից կցենք, ապա նրա վրա կազդեն և ծանրության ուժը և օդի դիմադրողականությունը:
10.Որ ուժն է կոչվում համազոր:
Այն ուժը, որ մարմնի վրա ունենում է նույն ազդեցություն, ինչ մի քանի ուժերը միասին ազդելիս, կոչվում է այդ ուժերի համազոր:
11.Ինչպես է ուղղված մի ուղով միևնույն կողմն ուղղված երկու ուժերի համազորը,և ինչպես է որոշվում նրա մոդուլը:
Նրանց համազորը ուժը ուղղված է նույն ուղղությամբ և որոշվում է այդ երկու թվերի մոդուլների գումարով:

Մարմնի կշիռ

1.Ի՞նչն են անվանում մարմնի կշիռ:

Մարմնի ազդեթությունը հենարանի կամ կախոցի վրա անվանում են կշիռ։

2.Ի՞նչ բնույթի ուժ է մարմնի կշիռը:

Կշիռը առաձգականության ուժ է։

3.Ինչպե՞ս է ուղղված մարմնի կշիռը,և որտեղ է այն կիրառված

Կշիռը ուղղված է հենարանին ուղղահայաց։ Ազդում է ամրացման կետի վրա

4.Ի՞նչ բանաձևով է որոշվում մարմնի կշիռը:

5.Պարզաբանել մարմնի կշռի և ծանրության ուժի տարբերությունները:

Առաջին տարբերություն։ ծանրության ուժը տիեզերական ձգողության ուժ է իսկ կշիռը առաձգական ուժ է։
երկրորդ տարբերություն։ կշիռը ուղղված է հենարանին ուղղահայաց իսկ ծանրության ուժը ուղղաշիգ դեպի երկրի կենտրոն։
երրերդ տարբերություն։ կշիռը ազդում է հենարանի կամ կախոցի հպման կետի վրա իսկ ծանրության ուժը ազդում է մարմնի կենտրոնի վրա։

6.Քննարկել մարմնի զանգվածի և կշռի տարբերությունները

Զանգվածը մարմնի նյութի քանակն է իսկ կշիռը ուժ է։ զանգվածը չափում են կիլոգրամներով իսկ կշիռը ուժ է ուրը չափվում է նյուտոնով։

Առաձգականության ուժ:Հուկի օրենք:Ուժաչափ:

1.Որ երևույթն է կոչվում դեֆորմացիա

Արտաքին ազդեցության հետևանքով մարմնի ձևի և չափերի փոփոխությունը կոչվում է դեֆորմացիա

2.Դեֆորմացիայի  օրինակների քննարկում

օրինակ քանոնի ճգվելը, կամ զսպանակի ձքելը:

3.Որ դեֆորմացիան է կոչվում առաձգական ,որը՝պլաստիկ:Բերել օրինակներ

Առանձնական է կոչվում այն դեֆորմացիան, երբ մարմնի ձևափոքվելուց հետո, մարմինը հետ է գալիս իր դիրքին, պլաստիկը՝ երբ հետ չի գալիս: Օրինակ՝ զսպանակի ձքելը և քանոնի ջարդվելը:

4.Որ ուժն են անվանում ծանրության ուժ

Այն ուժը, որով Երկիրը ձգում է մարմիններ կոչվում է ծանրության ուժ

5.Ինչպես է կախված ծանրության ուժը  մարմնի զանգվածից

6.Որ ուժն են անվանում առաձգական ուժ,և ինչպես է այն ուղղված:

առանձնականության ուժ են անվանում այն ուժը, երբ ձգման շնորհիվ զսպանակում առաջանում է ուժ: Նրա մոդուլի ուղղությնը միշտ հակառակ է ուղղված մարմնի դեֆորմացիային:

7.Հուկի օրենքի ձևակերպում

Առանձնական  դեֆորմացիայի ժամանակ տվյալ մարմնում առաջացած ուժն ուղիղ համեմատական է դեֆորմացիայի չափին:

8.Հուկի օրենքն արտահայտող բանաձևը    

F_առ=kx

9.Ինչ կառուցվածք ունի ուժաչափը

Ուժաչափի հիմնական մասը զսպանակ է, որը վերջանում է կեռիկով։ Զսպանակին ամրացված է ցուցիչ։ Երբ զսպանակի կեռիկի վրա ուժ է ազդում, այն սահում է ուժաչափի հենքին ամրացված սանդղակի վրայով և ցույց է տալիս ուժի համապատասխան արժեքը։

10.Որ օրենքի վրա է հիմնված ուժաչափի աշխատանքը

Հուկի օրենք

Ֆիզիկա

Լուծելության նպատակը

Քանոնով չափեցի կանոնավոր մարմիների ծավալները։ Համապատասխանաբար ծավալները նշանակել են V₁; V₂: Մարմնի երկարությունը նշանակել ենք a, լայնություն b, հաստությունը c։ Մարմնի ծավալը որոշում ենք V = a . b . c։ Այնուհետև զանգվածը որոշեցի կշեռքի և կշռաքարերի միջոցով։ Վերջում յուրաքանչուր մարմնի զանգվածը բաժանեցի համապատասխան ծավալների վրա։

Առաջին մարմնին a₁; b₁; c₁

Զանգվածը որոշելու համար սկզբից հավասարակշռում եմ կշեռքը ․ դա նշանակում է, որ պետք է կշռքի նժարները գտնվեն հորիզոնական մի գծի վրա։ Այնուհետև ձախ նժարի վրա դրեցի մարմինը որի զանգվածը պետք է հաշվեմ, աջ նժարի վրա ավելացրեցի այնքան կշռաքար մինչև նորից հավասարկշռվեց կշեռքը։ նժարից իջեցրեցի կշռաքարերը գումարեցի իրանց զանգվածները